Lelieblank Scharlakenrood (1) – Michel Faber

Een dik boek heeft twee nadelen:

  1. Je doet er langer over waardoor zich een stapel ‘die wil ik ook nog lezen’-boeken in je hoofd (of op je nachtkastje) vormt.
  2. Een dik boek kun je in een recensie nauwelijks tot z’n recht laten komen.

Het eerste nadeel is geen nadeel zolang je een goed boek leest. Het tweede nadeel is ook geen nadeel als je het op een andere manier bespreekt en de lezer zich erbij neerlegt dat hij slechts een recensie leest van kort stukje en later kan terugkomen voor een nieuw kort stukje. Boekenblogs werken wat dat betreft als een adventskalender.

Lelbieblank scharlakenrood van Michel Faber (Engelse schrijver, maar in Nederland geboren) valt qua verhaal en thematiek nog het beste te vergelijken met de film Moulin Rouge met Nicole Kidman. Waar de film zich afspeelt in het Parijs van voor de Eerste Wereldoorlog, gaat de roman van Faber iets verder terug: een mysterieuze verteller neemt je letterlijk bij de hand in het Londen van 1874. Hij instrueert je om mensen te volgen, om goed rond te kijken, om mensen weer te verlaten en zo je weg omhoog naar de hoogste klasse in de maatschappij te vinden. Dit letterlijke ‘bij de hand nemen’ begint al bij de prachtige openingszinnen:

“Kijk waar u loopt. Let goed op, u zult ogen en oren tekort komen. De stad waarheen ik u voer is groot en verwarrend, en het is de eerste maal dat u hier bent. Misschien meent u wel dat u haar goed kent, uit andere geschiedenissen die u hebt gelezen, doch die geschiedenissen praten u naar de mond, verwelkomden u als een vriend, behandelen u alsof u er thuis was. De waarheid is evenwel dat u een vreemdeling bent, afkomstig uit een volstrekt andere tijd en een volstrekt andere plaats.

Er valt heel veel over Lelieblank scharlakenrood te zeggen, maar de volgende scène zegt alles over de schrijfkwaliteiten van Faber. Sugar, een intellectuele hoer met schilfers op haar lippen, is het begeerobject van de William Rackham, zoon van een rijke Londense industrieel. William koopt haar over van haar moeder, madam Castaway die zich al jaren over Sugar heeft ontfermd. Sugar worstelt bij haar vertrek uit het hoerenhuis met haar gevoelens. Ze begrijpt niet waarom madam Castaway haar eigen dochter op dertienjarige leeftijd op de liefdesmarkt aan bood, waarom zij op een avond naar haar kamer kwam met de mededeling dat ze niet langer hoefde te rillen van de kou in haar bed omdat er ‘gezelschap’ voor haar wachtte.

Wat volgt is een krachtige passage met madam Castaway – geduldig plaatjes plakkend van papieren heiligen in een album – en Sugar die twijfelt over hoe ze haar jarenlange frustraties moet uiten.

Sugar negeert de stekelige opmerking. De oude vrouw kan er niets aan doen dat ze niet-aflatend blijft doorzeuren over hoe goed de jongeren het hebben vergeleken met haar eigen beklagenswaardige lot. God zelf zou voor mevrouw Castaway kunnen neerknielen en haar een aanzoek doen, dan nog zou ze het afwijzen omdat het op geen enkele wijze kan vereffenen wat zij heeft moeten doorstaan. Wanneer het huis zou afbranden en Sugar zou daarbij omkomen, dan zou mevrouw Castaway haar waarschijnlijk nog gelukkig prijzen omdat omwille van haar zulk een kostbaar pand werd opgeofferd

(…)

Mevrouw Castaway legt het knipsel op de reeds drukbevolkte bladzijde van haar plakboek en schuift ermee heen en weer om te kijken waar het het beste past. Ze houdt er ingewikkelde principes op na om te beslissen waar de heiligen geplakt kunnen worden. Overlap is toegestaan, doch slechts om onvolledige lichamen te camoufleren.

(…)

‘Ik dacht dat mannen niet juffrouw Pearce haar smaak waren.’

Mevrouw Castaway haalt haar schouders op. ‘Mannen zijn niemands smaak duifje. Dat neemt niet weg dat zij het voor het zeggen hebben en dat wij allemaal voor hen op de knieën moeten, hmmm?’

Langzaam begint Sugar jeuk te krijgen op haar armen, totdat ze het niet meer uithoudt. Ze gaat weg, ‘rukt haar handschoenen uit, stroopt haar strakke mouwen tot aan de ellebogen omhoog en begint furieus over haar onderarmen te wrijven tot haar huid eruitziet als geraspte gemberwortel.’

Tip voor als je je niet aan de 956 bladzijdes van het boek wilt wagen: er is ook een mini-serie.

Trefwoorden

Deel dit verhaal

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.